Khác với phương Tây thường dùng dao và nĩa thì trong văn hóa phương Đông của chúng ta, đũa là vật dụng không thể thiếu trong mỗi bữa ăn.
Đũa Nhật là gì?
Đũa Nhật 箸 (hashi) được tạo thành từ 2 chữ 竹 (take – tre) và 者 (mono – giả) với ý nghĩa “thứ được tạo nên từ tre bởi học giả”. Trước khi đũa được du nhập vào Nhật Bản thì người Nhật thường ăn bằng tay. Và kể cả khi mới bắt đầu xuất hiện tại Nhật thì chỉ có những người ở tầng lớp quý tộc mới được dùng đũa vào một số dịp nhất định. Do đó, lúc ban đầu, đũa là một vật rất linh thiêng với người Nhật.
Tuy nhiên, dần dần khi xã hội ngày càng phát triển và hiện đại thì đũa đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người Nhật. Một phong tục chỉ có trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản đôi khi sẽ khiến bạn bất ngờ khi lần đầu bắt gặp đó là “マイ箸”(đôi đũa của riêng mình): khi vào các quán ăn Nhật Bản, bạn sẽ thấy người Nhật rút ra một đôi đũa của riêng mình đã được chuẩn bị trước đó.
Cách cầm đũa chuẩn kiểu Nhật
Bạn nghĩ chỉ cần cầm đũa làm sao để có thể gắp được thức ăn thôi nhé! Đối với người Nhật có cả cách cầm đũa chuẩn kiểu Nhật nữa đấy: kết hợp ngón trỏ và ngón giữa để giữ một chiếc và dùng ngón cái điều khiển khi gắp, đặt nhẹ chiếc còn lại trên ngón áp út. Vị trí cầm đũa: cách 2/3 chiều dài đũa so với đầu gắp. Lưu ý luôn giữ cho chiếc đũa trên ngón áp út không bị xê dịch khỏi tay. Nếu thử theo văn hóa dùng đũa của người Nhật bạn sẽ thấy dễ dàng hơn rất nhiều trong việc lấy thức ăn đấy.
Đặt đũa đúng cách
Khi đi đến các quán ăn Nhật, trên bàn ăn sẽ được phục vụ một cái “đặt đũa” hay còn gọi là hashioki. Khi không còn dùng đến đũa nữa thì hãy đặt đũa lên hashioki. Có một điều khá thú vị và sáng tạo trong văn hóa dùng đũa của người Nhật đó là họ đã sử dụng vỏ bao giấy của loại đũa dùng một lần gấp thành hình con hạc và tạo thành một cái hashioki – vừa có tính thẩm mỹ vừa bảo vệ môi trường.
Một số điều cấm kỵ khi dùng đũa của người Nhật
- Trong văn hóa dùng đũa Nhật, cắm thẳng đũa vào bát là điều cấm kỵ vì hành động này sẽ mang lại nhiều điều xui xẻo. Bởi vì chỉ trong các đám tang Nhật bản, người ta mới cắm thẳng đứng 2 chiếc đũa vào chính giữa một bát cơm.
- Hạn chế tối đa việc dùng đũa của mình để gắp thức ăn cho người khác và đặc biệt không để người đó nhận thức ăn bằng đũa của họ.
- Lấy thức ăn chung: Các bạn nên sử dụng các dụng cụ chuyên dụng thay vì sử dụng đũa ăn của riêng mình để lấy thức ăn chung. Trong văn hóa dùng đũa của người Nhật thì đây là một hành động không được vệ sinh cho dù bạn có đảo đầu đũa đi chăng nữa.
- Không nên bới móc thức ăn: Trong bàn ăn ngoài bạn ra còn có người khác ăn chung thì bạn không nên dùng đũa để khuấy/ đảo/ bới thức ăn. Đây là một việc làm rất bất lịch sử và bạn sẽ bị đánh giá là tham ăn.
- Đặt đũa ngang trên bát: Chỉ khi đã ăn xong thì các bạn mới nên đặt đũa ngang trên bát. Nếu không có chỗ để đũa thì các bạn có thể để vào trong giấy gói đũa với các loại đũa dùng một lần. Hoặc có thể đặt đũa bên mép trái khay thức ăn với loại đũa khác một cách ngay ngắn. Nếu chưa ăn xong mà đã đặt đũa ngang trên bát thì được cho là không lịch sự trong văn hóa dùng đũa Nhật mà bạn nên tránh.
Mặc dù chỉ là cách dùng đũa nhưng chúng ta đã thấy rõ được sự tinh tế và lịch sự của người Nhật. Họ nghiêm khắc và kỷ luật ngay cả trong văn hóa dùng đũa. Do đó, để tránh tạo ra những ấn tượng không tốt trong mắt người Nhật thì các bạn nên lưu ý những điều trên và tập cách dùng đũa chuẩn kiểu Nhật nếu có dự định sang Nhật sinh sống nhé!
